منظور از اجرت‌المثل چیست؟
اجرت‌المثل به معنای پرداختن اجرت کارهایی است که زن در خانه شوهر انجام داده است. درحالی‌که موظف به انجام آن کار‌ها نبود، براساس یک قاعده کلی عمل انسان محترم و مستحق اجرت است؛ بنابراین کسی که کاری را برای دیگری انجام می‌دهد، مستحق اجرت است، مگر اینکه قصد تبرع (مجانی بودن) داشته باشد. در این موارد شوهر موظف به پرداخت اجرت‌المثل این کار‌ها است. این اجرت به حکم قانون و متناسب با کارهایی است که زن در خانه انجام داده است و پرداخت آن ارتباطی با دارایی شوهر ندارد و در هر صورت باید پرداخت شود.
یکی از روش‌هایی که قانون‌گذار برای حمایت از زنان در نظر گرفته است، پرداخت حقوق مالی به آن‌ها در طول زندگی مشترک است که به آن نحله یا اجرت‌المثل می‌گویند.توجه به این نکته ضروری است که در روابط خانوادگی این فرض وجود دارد که قرار نیست زن از شوهر خود بابت کارهایی که در خانه او انجام می‌دهد، دستمزدی دریافت کند؛ اما قانون‌گذار با طرح عنوان اجرت‌المثل در مباحث قانونی قصد تفهیم این موضوع را دارد که زن موظف به انجام کار‌های منزل نیست و در صوت انجام هرگونه اقدامی در منزل می‌تواند اجرت‌المثل مربوط به آن را دریافت کند و به بیان دیگر در صورت مطالبه اجرت‌المثل باید اجرت او را پرداخت کرد.
لازم به ذکر است که اثبات اینکه مرد دستور انجام کار‌های خارج از وظیفه زن را به وی داده بر عهده زن است که کار بسیار سختی است. اما اصل بر این است که کار‌های خارج از وظیفه بدون قصد تبرع بوده است بنابراین زن لازم نیست ثابت کند که در انجام کار‌های مذکور قصد دریافت اجرت داشته است.
تعلق نحله مثل تعلق اجرت المثل مشروط به تقاضای مرد برای طلاق است و نیز تقاضای مرد نباید ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوءاخلاق و رفتار وی باشد. اگر به هر دلیل امکان تعیین اجرت المثل نباشد (مثل این که زن قصد تبرع و فعالیت رایگان داشته) نوبت به آن می رسد و نسبت به تعیین نحله اقدام می شود. بنابراین نمی توان هم اجرت المثل گرفت و هم درخواست پرداخت نحله کرد.
زمان مطالبه اجرت و نحله
مطالبه حق الزحمه و نحله «پس از طلاق» پیش بینی شده بود، ولی از آن جا که این قاعده، علاوه بر این که مبنای صحیح حقوقی نداشت، مشکلاتی برای زن ایجاد می کرد و قابل انتقاد می نمود، برای حل مشکل، نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام استفسار شد و مجمع به موجب «قانون تفسیر تبصره های ۳ و ۶ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب ۱۳۷۱»، مقرر کرد: منظور از کلمه پس از طلاق، در ابتدای تبصره ۶ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصورب سال ۱۳۷۱ مجمع تشخیص مصلحت نظام، پس از احراز عدم امکان سازش توسط دادگاه است. بنابراین زوجه می تواند قبل از وقوع طلاق حق الزحمه کارهایی را که شرعا به عهده آن ها نبوده و به دستور شوهر و با قصد دریافت حق الزحمه انجام داده با تعیین مبلغی به عنوان نحله را از دادگاه بخواهد.
منظور از اجرت‌المثل چیست؟
اجرت‌المثل به معنای پرداختن اجرت کارهایی است که زن در خانه شوهر انجام داده است. درحالی‌که موظف به انجام آن کار‌ها نبود، براساس یک قاعده کلی عمل انسان محترم و مستحق اجرت است؛ بنابراین کسی که کاری را برای دیگری انجام می‌دهد، مستحق اجرت است، مگر اینکه قصد تبرع (مجانی بودن) داشته باشد. در این موارد شوهر موظف به پرداخت اجرت‌المثل این کار‌ها است. این اجرت به حکم قانون و متناسب با کارهایی است که زن در خانه انجام داده است و پرداخت آن ارتباطی با دارایی شوهر ندارد و در هر صورت باید پرداخت شود.
یکی از روش‌هایی که قانون‌گذار برای حمایت از زنان در نظر گرفته است، پرداخت حقوق مالی به آن‌ها در طول زندگی مشترک است که به آن نحله یا اجرت‌المثل می‌گویند.توجه به این نکته ضروری است که در روابط خانوادگی این فرض وجود دارد که قرار نیست زن از شوهر خود بابت کارهایی که در خانه او انجام می‌دهد، دستمزدی دریافت کند؛ اما قانون‌گذار با طرح عنوان اجرت‌المثل در مباحث قانونی قصد تفهیم این موضوع را دارد که زن موظف به انجام کار‌های منزل نیست و در صوت انجام هرگونه اقدامی در منزل می‌تواند اجرت‌المثل مربوط به آن را دریافت کند و به بیان دیگر در صورت مطالبه اجرت‌المثل باید اجرت او را پرداخت کرد.
لازم به ذکر است که اثبات اینکه مرد دستور انجام کار‌های خارج از وظیفه زن را به وی داده بر عهده زن است که کار بسیار سختی است. اما اصل بر این است که کار‌های خارج از وظیفه بدون قصد تبرع بوده است بنابراین زن لازم نیست ثابت کند که در انجام کار‌های مذکور قصد دریافت اجرت داشته است.
تعلق نحله مثل تعلق اجرت المثل مشروط به تقاضای مرد برای طلاق است و نیز تقاضای مرد نباید ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوءاخلاق و رفتار وی باشد. اگر به هر دلیل امکان تعیین اجرت المثل نباشد (مثل این که زن قصد تبرع و فعالیت رایگان داشته) نوبت به آن می رسد و نسبت به تعیین نحله اقدام می شود. بنابراین نمی توان هم اجرت المثل گرفت و هم درخواست پرداخت نحله کرد.
زمان مطالبه اجرت و نحله
مطالبه حق الزحمه و نحله «پس از طلاق» پیش بینی شده بود، ولی از آن جا که این قاعده، علاوه بر این که مبنای صحیح حقوقی نداشت، مشکلاتی برای زن ایجاد می کرد و قابل انتقاد می نمود، برای حل مشکل، نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام استفسار شد و مجمع به موجب «قانون تفسیر تبصره های ۳ و ۶ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب ۱۳۷۱»، مقرر کرد: منظور از کلمه پس از طلاق، در ابتدای تبصره ۶ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصورب سال ۱۳۷۱ مجمع تشخیص مصلحت نظام، پس از احراز عدم امکان سازش توسط دادگاه است. بنابراین زوجه می تواند قبل از وقوع طلاق حق الزحمه کارهایی را که شرعا به عهده آن ها نبوده و به دستور شوهر و با قصد دریافت حق الزحمه انجام داده با تعیین مبلغی به عنوان نحله را از دادگاه بخواهد.
کار‌های اداری در ایران